Viêm khớp là một trong những căn bệnh thường gặp nhất ở người lớn tuổi. Chúng tạo cảm giác đau đơn và khó chịu cho người bệnh. Để điều trị bệnh viêm khớp, người dùng cần phải kết hợp chế độ ăn uống hợp lý cũng như lựa chọn các loại thực phẩm chức năng phù hợp. Đặc biệt, bạn phải nắm được các nguyên nhân dẫn đến bệnh viêm khớp nhằm phòng tránh hiệu quả. Cùng Yên Tâm Shop tìm hiểu chi tiết hơn qua bài viết dưới đây nhé.
Nguyên nhân bệnh viêm khớp
Bệnh viêm khớp là gì?
Bệnh viêm khớp là một tình trạng mà các khớp trong cơ thể trở nên viêm, gây ra sự đau đớn, sưng, và hạn chế chức năng của khớp. Viêm khớp có thể ảnh hưởng đến một hoặc nhiều khớp, và có thể có nhiều nguyên nhân khác nhau.
Có nhiều loại bệnh viêm khớp, trong đó các loại phổ biến nhất là viêm khớp dạng thấp và viêm khớp dạng cao. Viêm khớp dạng thấp bao gồm các bệnh như viêm khớp dạng thấp mạn tính, viêm khớp xương và khớp dạng thấp, và viêm khớp dạng thấp gây sốt. Viêm khớp dạng cao bao gồm các bệnh như viêm khớp dạng cao cấp tính và viêm khớp dạng cao mãn tính.
Nguyên nhân của viêm khớp có thể bao gồm vi khuẩn hoặc nhiễm trùng, tự miễn dịch, di truyền, lão hóa, chấn thương hoặc sự mòn dần của các khớp. Các triệu chứng của viêm khớp có thể bao gồm đau, sưng, đỏ, và cảm giác nóng ở vùng khớp bị tổn thương, cảm giác đau khi di chuyển, cảm giác cứng khớp và khó khăn trong việc thực hiện các hoạt động hàng ngày.
Viêm khớp có thể được điều trị thông qua sự kết hợp của các phương pháp, bao gồm thuốc giảm đau, thuốc chống viêm, tác động vật lý, thay đổi lối sống và thậm chí phẫu thuật trong một số trường hợp nghiêm trọng. Việc điều trị sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân cụ thể của viêm khớp và tình trạng sức khỏe của mỗi bệnh nhân.
Top 10 nguyên nhân dẫn đến bệnh viêm khớp
1. Vấn đề lão hóa
Lão hóa là quá trình tự nhiên của cơ thể khi tuổi tác tiến động và các chức năng của cơ thể giảm dần. Trong quá trình lão hóa, các tế bào trong cơ thể không còn hoạt động mạnh mẽ như trước, quá trình tổng hợp và tái tạo tế bào chậm lại, dẫn đến suy giảm chức năng của các cơ quan và hệ thống trong cơ thể.
Khi cơ thể lão hóa, các cơ, gân, và khớp bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Viêm khớp là một trong những vấn đề sức khỏe thường gặp ở người lớn tuổi và được liên kết mật thiết với quá trình lão hóa.
Lão hóa gây ra sự suy giảm độ bền của sụn khớp. Sụn là mô mềm dẻo bọc bề mặt xương trong các khớp, giúp giảm ma sát và đảm bảo chuyển động linh hoạt. Khi sụn khớp bị suy giảm, các mô bên dưới bị tiếp xúc trực tiếp với nhau, gây ra sự mòn xương và tạo nên các dấu hiệu viêm nhiễm, sưng và đau.
Lão hóa tác động đến xương khớp
Hơn nữa, quá trình lão hóa cũng ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch. Khi cơ thể lão hóa, khả năng miễn dịch giảm đi, dẫn đến sự suy yếu và mất khả năng chống lại vi khuẩn và vi rút gây viêm khớp. Khi hệ thống miễn dịch yếu, cơ thể dễ bị tấn công bởi các tác nhân gây viêm, gây ra các triệu chứng viêm khớp.
2. Do di truyền
Di truyền là một yếu tố quan trọng trong việc gây ra bệnh viêm khớp. Có nhiều loại viêm khớp được biết đến có tính di truyền, và những người có gia đình có tiền sử bệnh viêm khớp có nguy cơ cao hơn để phát triển bệnh.
Một số bệnh viêm khớp di truyền phổ biến bao gồm viêm khớp dạng thấp mạn tính (RA) và bệnh viêm khớp dạng vảy nến (PsA). Những loại viêm khớp này có yếu tố di truyền được xác định rõ ràng. Một số gen cụ thể đã được liên kết với nguy cơ mắc các loại bệnh viêm khớp này, và sự tồn tại của các biến thể gene này trong một cá nhân có thể tăng nguy cơ mắc bệnh.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng di truyền đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định liệu một người có khả năng phát triển bệnh viêm khớp hay không. Tuy nhiên, không chỉ gene mà cả môi trường và yếu tố lối sống cũng có thể tác động đến sự phát triển của bệnh. Ví dụ, một người có gene có nguy cơ cao nhưng không bị viêm khớp có thể do yếu tố môi trường hoặc lối sống lành mạnh.
Cơ chế chính mà gene có thể gây ra bệnh viêm khớp là qua việc ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch. Một số biến thể gene có thể gây ra một phản ứng miễn dịch không cân bằng, khiến cơ thể tấn công nhầm các mô và khớp, gây ra viêm khớp và các triệu chứng liên quan.
3. Do bệnh lý
Bệnh lý cũng là một yếu tố quan trọng trong việc gây ra bệnh viêm khớp. Có nhiều loại bệnh lý khác nhau có thể dẫn đến viêm khớp, và những bệnh này thường liên quan chặt chẽ với các triệu chứng viêm nhiễm, đau và sưng trong khớp.
Bệnh lý cũng là một yếu tố quan trọng trong việc gây ra bệnh viêm khớp
Một ví dụ điển hình là bệnh thấp khớp ban đỏ (Lupus ban đỏ toàn thân), một bệnh lý tự miễn dịch mà hệ thống miễn dịch tấn công các tế bào và mô trong cơ thể. Lupus ban đỏ toàn thân có thể gây ra viêm khớp và gây tổn thương khớp, gây ra các triệu chứng như đau và sưng.
Bệnh viêm khớp một cách tổng quát có thể là một phần của các bệnh lý tự miễn dịch khác như bệnh viêm đa khớp dạng viêm nhiễm (Rheumatoid Arthritis), bệnh viêm khớp dạng vảy nến (Psoriatic Arthritis), và bệnh tự miễn dịch khác. Trong các bệnh này, hệ thống miễn dịch tấn công các mô khớp và gây viêm khớp.
Ngoài ra, một số bệnh lý khác như bệnh viêm khớp dạng kết hợp, bệnh viêm khớp dạng dị vật (Gout), và bệnh viêm khớp dạng dị nguyên (Reactive Arthritis) cũng có thể gây ra viêm khớp. Những bệnh lý này thường liên quan đến sự tích tụ các chất gây viêm hoặc tác động trực tiếp lên các khớp, gây ra viêm nhiễm và các triệu chứng khớp.
4. Do lối sống
Lối sống cũng đóng vai trò quan trọng trong việc gây ra bệnh viêm khớp. Những thay đổi và thói quen lối sống không lành mạnh có thể tác động tiêu cực đến khớp và góp phần vào sự phát triển của bệnh viêm khớp.
Một yếu tố quan trọng trong lối sống gây ra viêm khớp là vấn đề về cân nặng. Quá trình tăng cân không kiểm soát hoặc béo phì có thể gây áp lực lớn lên khớp và gây mòn mô sụn, dẫn đến viêm khớp. Những người có cân nặng cao có nguy cơ cao hơn để phát triển bệnh viêm khớp, đặc biệt là bệnh viêm khớp dạng thấp mạn tính.
Lối sống ít hoạt động cũng là một yếu tố quan trọng góp phần vào viêm khớp. Sự thiếu vận động, không tập thể dục đều đặn hoặc không duy trì mức độ hoạt động vừa phải có thể làm giảm cường độ và linh hoạt của khớp. Điều này dẫn đến suy giảm dẫn đến viêm khớp và các triệu chứng khác.
Lối sống không lành mạnh cũng có thể góp phần vào tình trạng viêm khớp. Hút thuốc lá, tiêu thụ cồn, và ăn một chế độ ăn không lành mạnh có thể tăng nguy cơ mắc bệnh viêm khớp. Các chất gây viêm trong thuốc lá và cồn có thể tác động tiêu cực lên khớp, gây viêm nhiễm và tổn thương. Ngoài ra, một chế độ ăn giàu chất béo, đường và chất xơ thiếu có thể tác động tiêu cực đến sức khỏe chung và góp phần vào viêm khớp.
5. Thói quen ăn uống không hợp lý
Thói quen ăn uống không hợp lý cũng có thể là một yếu tố gây ra bệnh viêm khớp. Một chế độ ăn không cân đối, thiếu chất dinh dưỡng cần thiết và giàu chất béo, đường, muối có thể tác động tiêu cực đến sức khỏe chung và góp phần vào viêm khớp.
Thói quen ăn uống không hợp lý cũng có thể là một yếu tố gây ra bệnh viêm khớp
Một chế độ ăn giàu chất béo, đường và chất xơ thiếu có thể góp phần vào viêm khớp. Chất béo, đường và các chất tạo ngọt nhân tạo có thể kích thích phản ứng viêm và tạo ra tác động tiêu cực lên khớp. Chất xơ thiếu có thể gây ra vấn đề tiêu hóa và làm tăng mức độ viêm nhiễm trong cơ thể.
Ngoài ra, một chế độ ăn thiếu các chất dinh dưỡng cần thiết như vitamin và khoáng chất cũng có thể làm suy yếu hệ thống miễn dịch. Khi hệ thống miễn dịch yếu, cơ thể dễ bị tấn công bởi các tác nhân gây viêm, gây ra các triệu chứng viêm khớp.
Hơn nữa, thói quen ăn uống không hợp lý cũng có thể góp phần vào tình trạng tăng cân không kiểm soát. Quá trình tăng cân không kiểm soát hoặc béo phì có thể tạo áp lực lớn lên khớp và gây mòn mô sụn, dẫn đến viêm khớp.
6. Do stress, mệt mỏi
Stress và mệt mỏi cũng có thể đóng vai trò trong việc gây ra bệnh viêm khớp. Khi cơ thể trải qua tình trạng căng thẳng và mệt mỏi kéo dài, hệ thống miễn dịch có thể bị ảnh hưởng và suy yếu, dẫn đến viêm khớp.
Stress có thể góp phần vào viêm khớp bằng cách kích thích phản ứng viêm trong cơ thể. Khi cơ thể trở nên căng thẳng, các chất gây viêm như cortisol có thể được sản xuất trong cơ thể, gây ra viêm nhiễm và tổn thương khớp. Ngoài ra, stress cũng có thể tác động tiêu cực đến chất lượng giấc ngủ và gây ra mệt mỏi, góp phần vào sự phát triển của bệnh viêm khớp.
Mệt mỏi cũng có thể là nguyên nhân gây ra bệnh viêm khớp. Khi cơ thể mệt mỏi, hệ thống miễn dịch có thể suy yếu và không hoạt động hiệu quả, dẫn đến viêm khớp. Mệt mỏi cũng có thể làm giảm sự chăm sóc cá nhân và động lực để duy trì lối sống lành mạnh, bao gồm việc tập thể dục và duy trì cân nặng, góp phần vào sự phát triển của bệnh viêm khớp.
7. Tác dụng phụ của thuốc
Tác dụng phụ của thuốc cũng có thể gây ra bệnh viêm khớp. Một số loại thuốc có thể gây ra tác dụng phụ ảnh hưởng đến khớp và góp phần vào sự phát triển của bệnh viêm khớp.
Một số loại thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) thường được sử dụng để giảm đau và viêm trong bệnh viêm khớp. Tuy nhiên, sử dụng lâu dài và quá liều NSAIDs có thể gây ra tác dụng phụ như loét dạ dày và vấn đề tiêu hóa. Sự mất cân bằng giữa lợi ích và tác dụng phụ của thuốc này có thể ảnh hưởng đến sức khỏe khớp.
Tác dụng phụ của thuốc cũng có thể gây ra bệnh viêm khớp
Ngoài ra, một số loại thuốc như glucocorticoids có thể được sử dụng trong điều trị viêm khớp. Mặc dù có tác dụng chống viêm mạnh mẽ, glucocorticoids có thể gây ra tác dụng phụ như suy giảm mật độ xương, suy giảm chức năng miễn dịch, và tăng nguy cơ nhiễm trùng. Điều này có thể góp phần vào viêm khớp và các vấn đề liên quan.
Ngoài ra, một số loại thuốc điều trị khác như các thuốc chống ung thư hoặc thuốc kháng vi-rút có thể gây ra tác dụng phụ gây viêm khớp. Các tác dụng phụ này có thể bao gồm viêm khớp và viêm khớp tự miễn dịch.
8. Vấn đề về hormone
Vấn đề về hormone cũng có thể góp phần vào việc gây ra bệnh viêm khớp. Hormone là các chất hóa học được sản xuất bởi các tuyến nội tiết trong cơ thể và đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh các quá trình sinh lý.
Một số bệnh lý liên quan đến hormone có thể gây ra viêm khớp. Ví dụ, bệnh thực thiều corticoid (cushing’s syndrome) là một tình trạng khi cơ thể sản xuất quá nhiều hormone corticoid, gây ra viêm khớp và các triệu chứng khác. Ngoài ra, các bệnh lý liên quan đến tuyến giáp như bệnh tự miễn dịch Basedow-Graves cũng có thể gây ra viêm khớp.
Các thay đổi hormone trong quá trình thay đổi tự nhiên như trong thời kỳ mãn dục (menopause) cũng có thể góp phần vào viêm khớp. Sự thay đổi hormone trong cơ thể có thể làm giảm sự sản xuất estrogen, một hormone có tác động bảo vệ đến khớp. Điều này có thể gây ra viêm khớp và các triệu chứng khác.
Ngoài ra, sự tác động của hormone tăng lên hoặc giảm xuống do sử dụng hormone nhân tạo như trong điều trị các bệnh hoặc trong quá trình điều trị nạo phá thai cũng có thể góp phần vào viêm khớp. Việc sử dụng hormone nhân tạo có thể gây ra sự mất cân bằng trong hệ thống miễn dịch và gây ra viêm khớp.
9. Do chấn thương
Chấn thương cũng là một yếu tố quan trọng góp phần vào việc gây ra bệnh viêm khớp. Một chấn thương trực tiếp hoặc một loạt các chấn thương nhỏ liên tục có thể gây tổn thương và viêm nhiễm trong khớp, dẫn đến sự phát triển của bệnh viêm khớp.
Chấn thương khớp có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm tai nạn xe cộ, tai nạn thể thao, và các hoạt động vận động mạo hiểm. Khi một khớp bị chấn thương, các cấu trúc bên trong như mô sụn và mô mềm xung quanh khớp có thể bị tổn thương hoặc viêm nhiễm.
Chấn thương cũng là một yếu tố quan trọng góp phần vào việc gây ra bệnh viêm khớp
Các chấn thương như trật khớp, gãy xương gần khớp, và chấn thương mô mềm xung quanh khớp có thể gây ra viêm khớp. Viêm nhiễm xảy ra khi hệ thống miễn dịch phản ứng với tác nhân gây tổn thương và gây viêm trong khớp. Nếu không được xử lý và điều trị đúng cách, viêm nhiễm có thể dẫn đến viêm khớp mạn tính.
Bên cạnh đó, chấn thương khớp cũng có thể tác động lâu dài và góp phần vào việc phát triển các bệnh viêm khớp. Chấn thương dẫn đến sự mất cân bằng trong khớp và có thể làm suy giảm chất lượng và độ bền của mô sụn, gây ra viêm khớp và các triệu chứng liên quan.
10. Ít vận động
Ít vận động cũng là một yếu tố quan trọng gây ra bệnh viêm khớp. Khi không vận động đủ, các khớp không được sử dụng và di chuyển đầy đủ, dẫn đến sự suy giảm cường độ và linh hoạt của chúng.
Thiếu vận động có thể làm yếu đi cơ và gân xung quanh khớp, dẫn đến sự suy giảm của chúng. Khi các cơ và gân yếu đi, khớp trở nên không ổn định và dễ bị tổn thương. Điều này tạo điều kiện cho viêm khớp phát triển.
Ngoài ra, ít vận động cũng có thể dẫn đến tăng cân và béo phì, làm tăng áp lực lên khớp. Áp lực lớn này có thể gây mòn mô sụn và gây viêm khớp. Việc mất cân bằng về cân nặng cũng có thể tăng nguy cơ mắc các bệnh viêm khớp, đặc biệt là bệnh viêm khớp dạng thấp mạn tính.
Hơn nữa, ít vận động có thể làm suy giảm sự tuần hoàn máu và dẫn đến giảm cung cấp chất dinh dưỡng và oxy cho các khớp. Điều này có thể làm giảm khả năng tự phục hồi của khớp và làm tăng nguy cơ viêm khớp.
Cách điều trị bệnh viêm khớp hiệu quả
Sử dụng thực phẩm chức năng
Sử dụng thực phẩm chức năng có thể đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa và điều trị bệnh viêm khớp. Thực phẩm chức năng là các sản phẩm chứa các thành phần có tác dụng lợi cho sức khỏe và có khả năng ảnh hưởng tích cực đến chức năng của cơ thể.
- Cung cấp chất chống viêm: Một số thực phẩm chức năng chứa các chất chống viêm tự nhiên như curcumin (trong nghệ), omega-3 (trong cá hồi, cá mỡ), và các chất chống oxy hóa (trong trái cây và rau xanh). Những chất này có khả năng làm giảm viêm nhiễm và làm giảm triệu chứng viêm khớp.
- Hỗ trợ tái tạo mô sụn: Một số thực phẩm chức năng chứa các chất bổ sung như glucosamine và chondroitin sulfate, có khả năng hỗ trợ tái tạo và bảo vệ mô sụn. Mô sụn là một phần quan trọng trong cấu trúc khớp và viêm khớp thường gây tổn thương cho mô này. Việc sử dụng thực phẩm chức năng có thể giúp duy trì sự khỏe mạnh và chức năng tối ưu của mô sụn.
- Tăng cường sức đề kháng: Thực phẩm chức năng giàu chất chống oxy hóa, các vitamin và khoáng chất có thể tăng cường sức đề kháng và giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây viêm và tổn thương khớp. Việc có hệ thống miễn dịch mạnh mẽ là quan trọng trong việc ngăn ngừa và kiểm soát bệnh viêm khớp.
- Hỗ trợ kiểm soát cân nặng: Một số thực phẩm chức năng có khả năng giúp kiểm soát cân nặng và duy trì cân nặng lành mạnh. Cân nặng không kiểm soát và béo phì có thể tăng nguy cơ mắc các bệnh viêm khớp. Việc sử dụng thực phẩm chức năng hỗ trợ quản lý cân nặng có thể giảm áp lực lên khớp và giảm nguy cơ viêm khớp.
Bên cạnh sử dụng thực phẩm chức năng, bạn có thể sử dụng thêm thuốc điều trị. Đồng thời, có thể áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh và tăng cường luyện tập thể thao.
Câu hỏi thường gặp
Bệnh viêm khớp có nhiều nguyên nhân, bao gồm di truyền, tuổi tác, chấn thương, tác dụng phụ của thuốc, vấn đề về hormone, lối sống không lành mạnh và bệnh lý.
Có, di truyền có thể đóng vai trò trong sự phát triển của bệnh viêm khớp. Nếu có thành viên trong gia đình mắc bệnh viêm khớp, nguy cơ mắc bệnh này có thể tăng lên.
Lối sống không lành mạnh, bao gồm cân nặng không kiểm soát, ít vận động, thói quen ăn uống không hợp lý và tác dụng phụ của thuốc, có thể tác động tiêu cực đến khớp và góp phần vào sự phát triển của bệnh viêm khớp.
Hormone có vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh các quá trình sinh lý trong cơ thể. Thay đổi hormone có thể gây ra sự mất cân bằng và ảnh hưởng tiêu cực đến khớp, dẫn đến viêm khớp.
Thực phẩm chức năng có thể cung cấp chất chống viêm, hỗ trợ sự tái tạo mô sụn, tăng cường sức đề kháng và hỗ trợ quản lý cân nặng. Điều này có thể giúp giảm triệu chứng viêm khớp và duy trì sức khỏe của khớp.
Lời kết
Viêm khớp không chỉ gây ra sự đau đớn và hạn chế khả năng di chuyển, mà còn ảnh hưởng đến tinh thần và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Hiểu rõ nguyên nhân gây ra bệnh viêm khớp sẽ giúp chúng ta tìm ra các phương pháp phòng ngừa hiệu quả và điều trị sớm. Tuy viêm khớp có thể là một vấn đề khó khăn và ảnh hưởng đến cuộc sống, nhưng bạn có thể giảm thiểu các tác động của bệnh Viêm khớp ngay từ gian đoạn đầu.
Có thể bạn quan tâm: Vì sao thực phẩm chức năng bùng phát tại Việt Nam?
Ds Tăng Mỹ Hân
Tôi là Dược sĩ Tăng Mỹ Hân tốt nghiệp trường Đại Học Y Dược TP. Hồ Chí Minh, chuyên ngành Dược lâm sàng. Hiện tại tôi phụ trách tư vấn và biên tập tin tức về thực phẩm chức năng tại Yên Tâm Shop. Với kinh nghiệm của mình, tôi tin các kiến thức mà tôi cung cấp về thực phẩm cải thiện sức khỏe, xương khớp, trí não, tiêu hóa sẽ hữu ích cho bạn.
