Bệnh đau dạ dày là một vấn đề sức khỏe phổ biến và đau đớn mà nhiều người trên thế giới phải đối mặt hàng ngày. Tuy có nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra bệnh đau dạ dày, nhưng hiểu rõ về nguyên nhân có thể giúp chúng ta phòng ngừa và điều trị bệnh một cách hiệu quả. Từ chế độ ăn uống không lành mạnh, tình trạng căng thẳng, đến vi khuẩn và các yếu tố di truyền, tất cả đều có vai trò quan trọng trong gây ra bệnh đau dạ dày. Hãy cùng Yên Tâm Shop xem qua bài viết sau để hiểu rõ hơn nhé.
Đau dạ dày là gì?
Đau dạ dày là một tình trạng khó chịu hoặc đau đớn trong vùng dạ dày, có thể xuất hiện dưới hình thức cảm giác đau, khó chịu, nặng nề hoặc chảy máu. Nó là một triệu chứng phổ biến của nhiều rối loạn dạ dày khác nhau, bao gồm viêm dạ dày, loét dạ dày, viêm loét thực quản và rối loạn chức năng dạ dày.
Đau dạ dày thường xuất hiện ở vùng trung tâm hoặc phía trên bụng, gần xương sườn dưới. Có thể có các triệu chứng kèm theo như khó tiêu, buồn nôn, ói mửa, chướng bụng, hơi chua hoặc chảy máu trong phân. Đau dạ dày có thể diễn ra theo cơn hoặc kéo dài trong thời gian dài.
Bệnh đau dạ dày
Việc chẩn đoán và điều trị đau dạ dày thường được thực hiện bởi các chuyên gia y tế như bác sĩ nội tiêu hóa. Phương pháp điều trị có thể bao gồm thuốc trị viêm, kháng sinh (nếu có nhiễm trùng vi khuẩn), thuốc chống axit, thuốc giảm đau và thay đổi lối sống, như ăn uống lành mạnh và kiểm soát căng thẳng.
Top 10 nguyên nhân đau dạ dày chính
1. Ăn uống không đúng giờ
Ăn uống không đúng giờ có thể là một nguyên nhân gây đau dạ dày. Khi chúng ta không tuân thủ một thời gian ăn uống đều đặn, dạ dày có thể không được chuẩn bị sẵn sàng để tiếp nhận thức ăn. Điều này có thể gây ra tình trạng căng thẳng và áp lực trong dạ dày, gây ra đau và khó chịu.
Ăn uống không đúng giờ cũng có thể dẫn đến việc ăn nhanh và ăn quá nhiều. Khi ăn quá nhanh, chúng ta không nhai thức ăn kỹ lưỡng và dạ dày phải làm việc hơn để tiêu hóa thức ăn. Ăn quá nhiều cũng có thể gây căng thẳng và tăng áp lực lên dạ dày.
Ăn uống không đúng giờ gây nên tình trạng đau dạ dày
Ngoài ra, khi ăn uống không đúng giờ, thức ăn có thể tiếp xúc với niêm mạc dạ dày trong thời gian dài hoặc khi dạ dày đang trong trạng thái không chuẩn bị sẵn sàng. Điều này có thể gây kích thích dạ dày, tạo ra cảm giác đau và khó chịu.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng ăn uống không đúng giờ không phải lúc nào cũng là nguyên nhân chính gây đau dạ dày. Có nhiều yếu tố khác như chế độ ăn uống không lành mạnh, nhiễm trùng dạ dày, căng thẳng tâm lý và các bệnh trạng khác cũng có thể góp phần vào vấn đề đau dạ dày.Top of Form
2. Ăn quá nhanh, không nhai kỹ
Ăn quá nhanh và không nhai kỹ thức ăn có thể là một nguyên nhân gây đau dạ dày. Khi chúng ta ăn quá nhanh, thức ăn không được nhai kỹ, và khiến dạ dày phải làm việc hơn để tiêu hóa thức ăn. Điều này tạo ra áp lực và căng thẳng lên dạ dày, gây ra cảm giác đau và khó chịu.
Quá trình nhai thức ăn có vai trò quan trọng trong quá trình tiêu hóa. Khi chúng ta nhai kỹ, thức ăn được nghiền nhỏ hơn và hỗn hợp với nước bọt. Việc nhai kỹ giúp cho thức ăn tiếp xúc với enzym amylase trong nước bọt, bắt đầu quá trình tiếp thu chất bột từ thức ăn.
Khi ăn quá nhanh và không nhai kỹ, thức ăn không được tiếp xúc đầy đủ với enzym amylase, điều này làm cho dạ dày phải làm việc khó khăn hơn để tiêu hóa thức ăn. Ngoài ra, thức ăn chưa được nhai kỹ cũng có thể gây ra cảm giác tràn đầy và căng thẳng trong dạ dày, gây ra đau và khó chịu.
Do đó, việc ăn quá nhanh và không nhai kỹ có thể tăng nguy cơ gây ra vấn đề về dạ dày như viêm nhiễm, loét dạ dày, và reflux dạ dày. Để hạn chế nguy cơ này, chúng ta nên ăn chậm và nhai kỹ thức ăn để giúp quá trình tiêu hóa diễn ra một cách hiệu quả hơn và giảm tải cho dạ dày.
3. Uống nhiều rượu, bia
Uống nhiều rượu và bia có thể là một nguyên nhân chính gây đau dạ dày. Rượu và bia chứa cồn, một chất gây kích thích mạnh cho dạ dày. Khi tiêu thụ quá nhiều cồn, nó có thể gây tổn thương niêm mạc dạ dày và gây ra viêm nhiễm dạ dày.
Cồn có khả năng tác động tiêu cực đến màng niêm mạc dạ dày, làm tăng sự phân giải của nó. Nó gây ra sự tăng sản chất axit trong dạ dày, gây ra cảm giác châm chích và đau dạ dày. Cồn cũng có thể làm giảm sự hoạt động cơ của dạ dày, làm chậm quá trình tiêu hóa và tạo ra cảm giác đầy bụng và khó tiêu.
Uống nhiều bia rượu cũng gây đau dạ dày
Ngoài ra, cồn cũng có khả năng kích thích tiết axit dạ dày và giảm sự bảo vệ của niêm mạc dạ dày. Điều này có thể dẫn đến các vấn đề như loét dạ dày và viêm loét dạ dày. Các triệu chứng bao gồm đau và khó chịu trong vùng dạ dày, buồn nôn, nôn mửa, và khó tiêu.
Hơn nữa, việc uống nhiều rượu và bia thường đi đôi với một lối sống không lành mạnh, bao gồm chế độ ăn uống không tốt, khó tiêu, và căng thẳng. Những yếu tố này cũng có thể góp phần vào vấn đề đau dạ dày.
Để bảo vệ sức khỏe dạ dày, quan trọng để tiêu thụ cồn một cách có ý thức và có giới hạn. Nếu bạn gặp các triệu chứng đau dạ dày sau khi uống rượu hoặc bia, nên hạn chế tiêu thụ và tham khảo ý kiến bác sĩ để được đánh giá và điều trị phù hợp.
4. Ăn uống không vệ sinh
Ăn uống không vệ sinh có thể là một nguyên nhân gây đau dạ dày. Khi chúng ta tiếp xúc với thức ăn hoặc nước uống không được vệ sinh đúng cách, có thể chúng ta sẽ tiếp nhận vi khuẩn, virus hoặc các tác nhân gây bệnh khác.
Thức ăn hoặc nước uống không vệ sinh có thể bị nhiễm khuẩn bởi vi khuẩn như Salmonella, E. coli hoặc Campylobacter. Khi chúng ta tiêu thụ những thực phẩm này, chúng có thể gây viêm nhiễm và kích thích dạ dày, gây ra cảm giác đau và khó chịu.
Thêm vào đó, việc không tuân thủ các quy tắc vệ sinh cá nhân cũng có thể dẫn đến sự lây lan của vi khuẩn từ tay vào thức ăn hoặc nước uống. Vi khuẩn có thể tiếp xúc với niêm mạc dạ dày và gây ra viêm nhiễm.
Ngoài vi khuẩn, cảm giác lo lắng và căng thẳng khi tiêu thụ thức ăn không vệ sinh cũng có thể góp phần vào vấn đề đau dạ dày. Căng thẳng tâm lý có thể tác động tiêu cực đến hệ tiêu hóa và làm tăng nguy cơ gây ra các triệu chứng như đau dạ dày.
5. Ăn quá nhiều vào buổi tối
Ăn quá nhiều vào buổi tối có thể là một nguyên nhân gây đau dạ dày. Khi chúng ta ăn quá nhiều trong một lần, đặc biệt là vào buổi tối trước khi đi ngủ, dạ dày phải làm việc hơn để tiêu hóa lượng thức ăn lớn đó. Điều này tạo ra áp lực và căng thẳng lên dạ dày, gây ra cảm giác đau và khó chịu.
Ăn quá nhiều vào buổi tối cũng có thể gây tăng sản xuất axit dạ dày. Khi lượng thức ăn lớn được tiêu thụ, dạ dày phải tạo ra lượng axit dạ dày cao hơn để tiêu hóa. Điều này có thể gây ra cảm giác châm chích và đau dạ dày.
Ăn quá nhiều vào buổi tối cũng là nguyên nhân đau dạ dày
Hơn nữa, việc ăn quá nhiều vào buổi tối cũng có thể gây căng thẳng trên van thực quản, dẫn đến sự trào ngược của axit dạ dày vào thực quản. Điều này gây ra triệu chứng của bệnh trào ngược dạ dày-thực quản, bao gồm đau thắt ngực và cảm giác đau dạ dày.
Thức ăn dư thừa trong dạ dày cũng có thể tạo nên một môi trường thuận lợi cho vi khuẩn sinh sống và gây viêm nhiễm dạ dày.
Để hạn chế nguy cơ gây đau dạ dày do ăn quá nhiều vào buổi tối, nên ăn nhẹ và kiểm soát lượng thức ăn trong mỗi bữa ăn. Hãy chia nhỏ khẩu phần ăn trong ngày và ăn một cách đều đặn. Hơn nữa, hạn chế tiêu thụ thức ăn và đồ uống có nhiều chất béo, gia vị, và acid trong buổi tối. Nếu bạn gặp các triệu chứng đau dạ dày sau khi ăn quá nhiều vào buổi tối, nên điều chỉnh chế độ ăn và tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và điều trị phù hợp.
6. Do stress, mệt mỏi
Stress và mệt mỏi có thể là nguyên nhân gây đau dạ dày. Khi chúng ta trải qua căng thẳng và áp lực tâm lý, cơ thể sản xuất nhiều hormone căng thẳng như cortisol, adrenaline. Những hormone này có thể tác động tiêu cực đến hệ tiêu hóa, bao gồm dạ dày.
Stress có thể làm tăng hoạt động của dạ dày, gây ra cảm giác đau và khó chịu. Ngoài ra, stress cũng có thể làm tăng sản xuất axit dạ dày, gây ra cảm giác châm chích và đau dạ dày. Căng thẳng tâm lý cũng có thể làm giảm sự hoạt động của cơ ruột, gây ra tình trạng táo bón hoặc tiêu chảy, cả hai đều có thể gây ra khó chịu và đau dạ dày.
Ngoài ra, khi chúng ta mệt mỏi, cơ thể có thể không có đủ năng lượng để tiêu hóa thức ăn một cách hiệu quả. Điều này có thể dẫn đến tình trạng chậm tiêu hóa, tạo ra cảm giác đầy bụng và khó tiêu, gây ra đau dạ dày.
Hơn nữa, stress và mệt mỏi cũng có thể dẫn đến thay đổi trong thói quen ăn uống. Một số người có xu hướng ăn quá nhanh, ăn quá nhiều hoặc ăn không lành mạnh khi đang trải qua stress. Các thay đổi này có thể tác động tiêu cực đến dạ dày và gây ra đau.
7. Hút thuốc lá
Hút thuốc lá có thể là một nguyên nhân gây đau dạ dày. Thuốc lá chứa nhiều chất hóa học gây hại, bao gồm nicotine và các chất độc khác, có thể gây tổn thương niêm mạc dạ dày và kích thích dạ dày.
Nicotine là một chất kích thích mạnh có thể tác động tiêu cực đến dạ dày. Nó có thể làm tăng sản xuất axit dạ dày và làm giảm sự bảo vệ của niêm mạc dạ dày. Điều này có thể dẫn đến việc tạo ra cảm giác châm chích, đau dạ dày và viêm nhiễm dạ dày.
Hút thuốc lá cũng khiến bạn bị đau dạ dày
Hút thuốc lá cũng có thể làm giảm sự co bóp và chuyển động của cơ ruột, gây ra rối loạn tiêu hóa. Điều này có thể làm tăng nguy cơ bị táo bón hoặc tiêu chảy, cả hai đều có thể gây ra đau dạ dày.
Ngoài ra, thuốc lá cũng có thể gây ra tình trạng trào ngược dạ dày-thực quản. Hút thuốc lá có thể làm giảm hoạt động van thực quản, cho phép axit dạ dày trào ngược vào thực quản. Điều này gây ra triệu chứng đau thắt ngực và đau dạ dày.
Hơn nữa, hút thuốc lá có thể gây ra các vấn đề mạn tính về dạ dày như loét dạ dày và viêm loét dạ dày. Những vấn đề này có thể gây ra cảm giác đau và khó chịu trong vùng dạ dày.
8. Sử dụng thuốc kháng sinh
Sử dụng thuốc kháng sinh có thể là một nguyên nhân gây đau dạ dày. Một số thuốc kháng sinh có thể gây ra các vấn đề về dạ dày bằng cách tác động tiêu cực đến hệ vi khuẩn tự nhiên trong dạ dày.
Thuốc kháng sinh được sử dụng để tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh. Tuy nhiên, nó không chỉ tác động đến vi khuẩn gây bệnh mà còn ảnh hưởng đến vi khuẩn “tốt” tồn tại trong dạ dày. Khi vi khuẩn có lợi bị tiêu diệt, cân bằng vi khuẩn trong hệ tiêu hóa có thể bị phá vỡ.
Sự thay đổi vi khuẩn trong dạ dày có thể dẫn đến sự tăng sinh của vi khuẩn khác, như vi khuẩn Clostridium difficile, gây ra viêm nhiễm dạ dày liên quan đến việc sử dụng kháng sinh. Vi khuẩn này có thể tạo ra độc tố và gây viêm loét dạ dày, gây ra đau dạ dày và tiêu chảy.
Ngoài ra, thuốc kháng sinh cũng có thể tác động trực tiếp đến niêm mạc dạ dày, gây tổn thương và viêm nhiễm. Điều này có thể gây ra đau và khó chịu trong vùng dạ dày.
9. Cơ thể bị bệnh
Cơ thể bị bệnh có thể là một nguyên nhân gây đau dạ dày. Có nhiều bệnh liên quan đến dạ dày có thể gây ra đau và khó chịu trong khu vực này.
Một trong những bệnh phổ biến là viêm nhiễm dạ dày, trong đó niêm mạc dạ dày bị viêm và gây ra triệu chứng như đau, khó chịu, buồn nôn và nôn mửa. Viêm nhiễm dạ dày có thể do vi khuẩn như Helicobacter pylori hoặc các yếu tố khác gây ra.
Loét dạ dày cũng là một vấn đề phổ biến, trong đó niêm mạc dạ dày bị tổn thương và hình thành những vết loét. Loét dạ dày có thể gây ra đau và khó chịu, đặc biệt sau khi ăn.
Reflux dạ dày là một tình trạng mà axit dạ dày trào ngược lên thực quản, gây ra cảm giác châm chích, đau thắt ngực và đau dạ dày. Reflux dạ dày thường liên quan đến yếu tố thắt van thực quản hoặc yếu tố khác gây ra sự trào ngược axit.
Các bệnh khác như viêm loét dạ dày, bệnh thừa axit dạ dày, và các vấn đề khác như ung thư dạ dày cũng có thể gây ra tình trạng đau dạ dày.
10. Do di truyền
Di truyền có thể đóng vai trò trong nguyên nhân gây đau dạ dày. Một số rối loạn di truyền có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh dạ dày và gây ra triệu chứng đau và khó chịu.
Ví dụ, bệnh viêm ruột di truyền như bệnh Crohn hoặc viêm đại tràng có thể gây ra viêm nhiễm và tổn thương niêm mạc dạ dày. Các bệnh viêm ruột này thường đi kèm với triệu chứng đau dạ dày, tiêu chảy, và các vấn đề tiêu hóa khác.
Di truyền cũng là yếu tố khiến bạn đau dạ dày
Ngoài ra, một số người có yếu tố di truyền gia đình đối với các bệnh dạ dày như loét dạ dày hoặc ung thư dạ dày. Nếu có người thân trong gia đình mắc các bệnh này, nguy cơ mắc bệnh tương tự có thể tăng.
Tuy nhiên, di truyền không phải là nguyên nhân chính gây đau dạ dày. Các yếu tố khác như chế độ ăn uống không lành mạnh, nhiễm trùng, stress và một loạt các yếu tố khác cũng có thể đóng vai trò quan trọng trong gây ra triệu chứng đau dạ dày.
Phòng ngừa và điều trị đau dạ dày như thế nào?
Sử dụng thực phẩm chức năng
Sử dụng thực phẩm chức năng có thể giúp trong việc phòng ngừa và điều trị bệnh đau dạ dày. Một số loại thực phẩm chức năng đã được nghiên cứu và được cho là có tác dụng lành mạnh đối với sức khỏe dạ dày.
Các thành phần như các loại probiotics, enzyme tiêu hóa và các chất kháng vi khuẩn có thể có lợi cho hệ tiêu hóa. Probiotics là các vi khuẩn có lợi, giúp duy trì cân bằng vi khuẩn trong dạ dày và ruột. Các loại thực phẩm chức năng chứa probiotics có thể giúp cân bằng hệ vi khuẩn trong dạ dày và giảm các triệu chứng đau dạ dày.
Các enzyme tiêu hóa cũng có thể hỗ trợ quá trình tiêu hóa và giảm áp lực lên dạ dày. Chúng giúp cơ thể tiêu hóa thức ăn một cách hiệu quả hơn và giảm khó chịu và đau dạ dày sau khi ăn.
Các chất kháng vi khuẩn tự nhiên như các thành phần từ tỏi, cây oregano và cây bạch quả cũng có thể giúp giảm viêm nhiễm và giúp dạ dày lành tính hơn.
Sử dụng thực phẩm chức năng để phòng ngừa đau dạ dày
Thực đơn ăn uống hợp lý
Thực đơn ăn uống hợp lý có thể giúp phòng ngừa bệnh đau dạ dày và duy trì sức khỏe dạ dày. Dưới đây là một số nguyên tắc chung và gợi ý cho một thực đơn ăn uống lành mạnh để hỗ trợ sức khỏe dạ dày:
- Ăn nhẹ và thường xuyên: Hạn chế ăn quá no trong mỗi bữa, thay vào đó hãy chia khẩu phần thành nhiều bữa nhỏ trong ngày. Ăn nhẹ và thường xuyên giúp giảm áp lực lên dạ dày và duy trì mức đường huyết ổn định.
- Chọn thực phẩm giàu chất xơ: Chất xơ có tác dụng làm dịu niêm mạc dạ dày và giúp điều chỉnh quá trình tiêu hóa. Bao gồm trong thực đơn các nguồn chất xơ như rau xanh, quả tươi, ngũ cốc nguyên hạt và các loại hạt.
- Hạn chế thực phẩm kích thích: Một số loại thực phẩm có thể kích thích dạ dày và tăng axit dạ dày, bao gồm thực phẩm chứa cafein (cà phê, trà, nước ngọt có ga), thực phẩm chứa gia vị mạnh, thức ăn chứa chất béo và thức ăn nhanh.
- Đa dạng hóa thực đơn: Hãy bổ sung các nhóm thực phẩm khác nhau như thịt, cá, đậu và các loại rau để đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng và chất bổ sung cho cơ thể.
- Uống đủ nước: Đảm bảo cung cấp đủ lượng nước hàng ngày giúp duy trì độ ẩm cho niêm mạc dạ dày và hỗ trợ quá trình tiêu hóa.
- Hạn chế rượu và thuốc lá: Cả rượu và thuốc lá đều có thể gây tổn thương cho niêm mạc dạ dày và tăng nguy cơ mắc các vấn đề dạ dày.
Thường xuyên luyện tập thể thao
Thường xuyên luyện tập thể thao và vận động có thể giúp phòng ngừa bệnh đau dạ dày và duy trì sức khỏe dạ dày. Dưới đây là một số lợi ích và gợi ý liên quan đến việc luyện tập để hỗ trợ sức khỏe dạ dày:
- Giảm stress: Luyện tập thể thao giúp giảm căng thẳng và stress, điều này có thể làm giảm nguy cơ gây ra các triệu chứng đau dạ dày.
- Cải thiện hệ tiêu hóa: Hoạt động thể thao và vận động đều có thể tăng cường quá trình tiêu hóa và lưu thông máu trong hệ tiêu hóa. Điều này giúp cung cấp dưỡng chất và oxy cho dạ dày và ruột, cải thiện chức năng tiêu hóa.
- Giảm táo bón: Luyện tập đều đặn và vận động thường xuyên có thể giúp duy trì động tác ruột đều đặn và giảm nguy cơ táo bón, một vấn đề có thể gây ra khó chịu và đau dạ dày.
- Kiểm soát cân nặng: Cân nặng không cân đối có thể tăng nguy cơ mắc các vấn đề dạ dày như bệnh trào ngược dạ dày-thực quản và loét dạ dày. Luyện tập thể thao giúp duy trì cân nặng lành mạnh và giảm áp lực lên dạ dày.
- Tăng cường hệ miễn dịch: Hoạt động thể thao đều đặn có thể tăng cường hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng và viêm nhiễm dạ dày.
Một số câu hỏi thường gặp
Nguyên nhân chính gây đau dạ dày có thể bao gồm vi khuẩn H. pylori, viêm nhiễm dạ dày, loét dạ dày, trào ngược dạ dày-thực quản và việc ăn uống không lành mạnh.
Vi khuẩn H. pylori có khả năng tấn công niêm mạc dạ dày, gây viêm nhiễm và tổn thương. Nó cũng là nguyên nhân phổ biến của viêm loét dạ dày.
Có, stress và căng thẳng có thể gây ra triệu chứng đau dạ dày. Căng thẳng tâm lý có thể tác động tiêu cực đến hệ tiêu hóa và làm tăng nguy cơ gây ra đau dạ dày.
Rượu và thuốc lá có thể tác động tiêu cực đến niêm mạc dạ dày, làm tăng sản xuất acid dạ dày và gây tổn thương niêm mạc. Hút thuốc lá cũng có thể làm giảm chất lượng niêm mạc dạ dày và làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề dạ dày.
Lời kết
Có nhiều nguyên nhân đau dạ dày. Điều quan trọng là bạn cần phải có chế độ dinh dưỡng lành mạnh, hạn chế dùng các chất kích thích và nên tập luyện thể thao thường xuyên. Như vậy bạn sẽ giữ được vóc dáng săn chắc và dạ dày luôn khỏe mạnh.
Xem thêm: Có những loại thực phẩm chức năng nào tốt cho da?
Ds Tăng Mỹ Hân
Tôi là Dược sĩ Tăng Mỹ Hân tốt nghiệp trường Đại Học Y Dược TP. Hồ Chí Minh, chuyên ngành Dược lâm sàng. Hiện tại tôi phụ trách tư vấn và biên tập tin tức về thực phẩm chức năng tại Yên Tâm Shop. Với kinh nghiệm của mình, tôi tin các kiến thức mà tôi cung cấp về thực phẩm cải thiện sức khỏe, xương khớp, trí não, tiêu hóa sẽ hữu ích cho bạn.
