Mất ngủ là gì? Những nguyên nhân gây mất ngủ ở người lớn tuổi

Ngủ ngon là yếu tố quan trọng để duy trì sức khỏe và trạng thái tinh thần tốt. Tuy nhiên, mất ngủ là một vấn đề phổ biến mà nhiều người lớn tuổi đối mặt. Giấc ngủ không đủ và chất lượng giấc ngủ kém có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống hàng ngày. Điều gì gây ra tình trạng mất ngủ này ở người lớn tuổi? Hãy cùng tìm hiểu về các nguyên nhân phổ biến của mất ngủ trong bài viết sau nhé.

Mất ngủ là gì?

Mất ngủ là một tình trạng mà người bị khó khăn trong việc ngủ đủ hoặc có chất lượng giấc ngủ kém. Người mắc chứng mất ngủ có thể gặp khó khăn trong việc in vào giấc ngủ ban đêm, giấc ngủ không sâu và liên tục bị đánh thức trong đêm, hoặc sự mất ngủ có thể kéo dài trong một thời gian dài.

Mất ngủ có thể ảnh hưởng đến sức khỏe và tinh thần của người bị mắc bệnh. Các triệu chứng thường gặp bao gồm mệt mỏi, cáu gắt, khó tập trung, giảm hiệu suất làm việc và tăng cảm giác lo lắng. Mất ngủ có thể gây ra nhiều vấn đề khác nhau như suy giảm hệ miễn dịch, tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, trầm cảm và lo âu.

Nguyên nhân gây mất ngủ có thể bao gồm căng thẳng, lo lắng, áp lực công việc, vấn đề sức khỏe, môi trường không thuận lợi cho giấc ngủ (như tiếng ồn, ánh sáng mạnh), sử dụng chất kích thích (như caffein, thuốc lá), tác dụng phụ của một số loại thuốc, hoặc các rối loạn giấc ngủ như mất điều chỉnh thời gian ngủ, ác mộng, rối loạn chuyển hóa melatonin (hormone điều chỉnh giấc ngủ).

Để giải quyết vấn đề mất ngủ, bạn có thể thực hiện những thay đổi trong lối sống như duy trì một thói quen ngủ đều đặn, tạo môi trường thuận lợi cho giấc ngủ, hạn chế sử dụng chất kích thích, và học cách thư giãn trước khi đi ngủ. Nếu mất ngủ trở nên nghiêm trọng và kéo dài, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để được tư vấn và điều trị phù hợp.

Những tác hại của mất ngủ thường xuyên

Mất ngủ thường xuyên có thể gây ra nhiều tác hại cho sức khỏe và cuộc sống hàng ngày của bạn. Dưới đây là một số tác hại phổ biến của mất ngủ thường xuyên:

• Dễ mắc bệnh: Mất ngủ liên tục có thể làm suy yếu hệ miễn dịch, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch như cao huyết áp, bệnh tim và đột quỵ. Nó cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường và béo phì.
• Ảnh hưởng tâm lý: Mất ngủ thường xuyên có thể góp phần vào sự xuất hiện và sự leo thang của các vấn đề tâm lý như trầm cảm, lo âu, căng thẳng và rối loạn tâm lý. Nó có thể làm suy giảm tinh thần, làm giảm khả năng tập trung và làm việc, và gây ra cảm giác cáu gắt và không ổn định.
• Hiệu suất làm việc: Mất ngủ thường xuyên ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu suất làm việc và khả năng tư duy. Khả năng tập trung, sáng tạo và ra quyết định có thể giảm đi, dẫn đến sự suy giảm trong công việc và học tập.
• An toàn: Mất ngủ làm tăng nguy cơ tai nạn giao thông, tai nạn lao động và các sự cố khác liên quan đến sự tập trung yếu và thời gian phản xạ chậm.
• Sức khỏe tình dục: Mất ngủ thường xuyên có thể làm suy giảm ham muốn tình dục và khả năng tình dục ở cả nam giới và nữ giới.
• Suy giảm chất lượng cuộc sống: Mất ngủ có thể gây ra sự mệt mỏi, thiếu năng lượng và thiếu sự tận hưởng trong cuộc sống hàng ngày. Nó có thể ảnh hưởng tiêu cực đến tâm trạng, cảm xúc và sự hài lòng tổng thể về cuộc sống.

Những nguyên nhân gây mất ngủ ở người lớn tuổi

Gặp vấn đề về tâm lý

Người lớn tuổi có khả năng gặp vấn đề mất ngủ do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm các vấn đề tâm lý. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến có thể gây mất ngủ ở người lớn tuổi liên quan đến tâm lý:

• Lo lắng và căng thẳng: Người lớn tuổi có thể gặp nhiều căng thẳng và lo lắng do các vấn đề như sức khỏe, tài chính, gia đình, hoặc sự cô đơn. Lo lắng quá mức và căng thẳng có thể gây khó khăn trong việc thư giãn và đạt được giấc ngủ sâu.
• Rối loạn tâm lý: Một số người lớn tuổi có thể gặp các rối loạn tâm lý như trầm cảm, lo âu, hoặc rối loạn giấc ngủ như rối loạn mê sảng (insomnia). Các rối loạn này có thể gây ra khó khăn trong việc ngủ đủ và chất lượng giấc ngủ.
• Thay đổi trong cuộc sống: Sự thay đổi lớn trong cuộc sống của người lớn tuổi, như về công việc, môi trường sống, sự mất đi người thân, chuyển đổi vào thể trạng của người lớn tuổi có thể gây ra căng thẳng tâm lý và ảnh hưởng đến giấc ngủ.

Thói quen ngủ không phù hợp

Thói quen ngủ không phù hợp có thể gây ra vấn đề về khó ngủ hoặc mất ngủ. Việc có một giấc ngủ đủ và chất lượng là quan trọng để duy trì sức khỏe và cân bằng tinh thần hàng ngày. Dưới đây là một số thói quen ngủ không tốt có thể dẫn đến khó ngủ:

• Sử dụng thiết bị điện tử trước khi đi ngủ: Ánh sáng màu xanh từ các thiết bị điện tử như điện thoại di động, máy tính bảng và máy tính có thể ảnh hưởng đến sự cân bằng hormone melatonin, gây khó khăn trong việc ngủ. Thay vì sử dụng các thiết bị này trước khi đi ngủ, hãy tạo ra một thói quen tắt chúng ít nhất 30 phút trước khi đi ngủ.
• Uống nhiều cafein hoặc đồ uống có chất kích thích: Cafein có thể giữ bạn tỉnh táo và tăng cường năng lượng, nhưng sử dụng nó quá muộn trong ngày có thể gây khó ngủ. Hạn chế việc uống cafein và các đồ uống có chứa chất kích thích như nước ngọt có ga hoặc nước năng lượng trong khoảng 6-8 giờ trước khi đi ngủ.
• Thói quen ngủ không đều: Điều quan trọng để có một giấc ngủ tốt là duy trì một lịch trình ngủ đều đặn. Thói quen ngủ muộn vào cuối tuần hoặc thay đổi lịch trình ngủ hàng ngày có thể làm mất đi đồng bộ hóa cơ bản của cơ thể và gây ra khó khăn trong việc ngủ vào các ngày khác.
• Môi trường ngủ không thoải mái: Môi trường ngủ quá ồn ào, quá sáng hoặc quá nóng/cạn không thích hợp cho giấc ngủ tốt. Tạo một môi trường yên tĩnh, mát mẻ và tối cho giấc ngủ tốt hơn. Sử dụng rèm cửa, tai nghe chống ồn hoặc máy lọc không khí có thể giúp tạo một môi trường ngủ tốt hơn.

Đầy bụng vào buổi tối

Đầy bụng vào buổi tối có thể gây ra khó ngủ hoặc mất ngủ. Khi bạn ăn quá nhiều hoặc ăn các loại thức phẩm nặng trước khi đi ngủ, cơ thể cần tiêu hóa thức ăn và quá trình này có thể gây khó khăn trong việc thư giãn và chuẩn bị cho giấc ngủ. Dưới đây là một số lý do tại sao đầy bụng vào buổi tối có thể dẫn đến khó ngủ:

• Hệ tiêu hóa quá tải: Khi bạn ăn quá nhiều thức ăn hoặc thức ăn nặng trước khi đi ngủ, hệ tiêu hóa phải làm việc hết sức để tiêu hóa thức ăn. Quá trình tiêu hóa đòi hỏi sự chuyển hóa và cung cấp năng lượng cho cơ thể, điều này có thể tạo ra cảm giác khó chịu và gây khó ngủ.
• Trào ngược dạ dày: Khi bạn nằm ngửa sau khi ăn, thức ăn có thể trào ngược từ dạ dày lên thực quản, gây cảm giác đầy bụng, đau và khó chịu. Cảm giác này có thể gây khó ngủ và làm mất đi sự thoải mái trong giấc ngủ.
• Nhanh chóng tăng đường huyết: Ăn thức ăn có nhiều đường, đặc biệt là thức ăn có chỉ số glycemic cao, có thể làm tăng đường huyết đột ngột. Khi mức đường huyết tăng nhanh, cơ thể có thể phản ứng bằng cách sản xuất lượng lớn insulin để điều chỉnh, điều này có thể gây mất ngủ hoặc khó ngủ.
• Rối loạn tiêu hóa: Một số người có thể trải qua các vấn đề về tiêu hóa như rối loạn dạ dày, dị ứng thực phẩm hoặc bệnh lý liên quan đến tiêu hóa. Khi gặp phải các vấn đề này, việc ăn quá nhiều hoặc ăn những loại thức ăn không phù hợp vào buổi tối có thể gây khó chịu và khó ngủ.

Nhịp sinh học bị thay đổi

Nhịp sinh học của chúng ta có vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh giấc ngủ. Khi nhịp sinh học bị thay đổi, điều này có thể dẫn đến khó ngủ hoặc rối loạn giấc ngủ.

Một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến nhịp sinh học của chúng ta là hormone melatonin. Melatonin là một hormone tự nhiên được sản xuất bởi tuyến tùng trong não. Nó giúp điều chỉnh chu kỳ giấc ngủ-về tỉnh và cung cấp tín hiệu cho cơ thể biết khi nào là thời điểm để ngủ và thức dậy.

Tuy nhiên, có nhiều yếu tố có thể làm thay đổi sản xuất melatonin và gây ra khó khăn trong việc ngủ. Một yếu tố chính là ánh sáng. Ánh sáng màu xanh, đặc biệt là ánh sáng từ các thiết bị điện tử như điện thoại di động, máy tính hoặc đèn chiếu sáng, có thể ức chế sự sản xuất melatonin và làm cản trở quá trình chuẩn bị cho giấc ngủ. Việc tiếp xúc với ánh sáng màu xanh trước khi đi ngủ có thể làm tăng thời gian cần thiết để ngủ.

Ngoài ra, thay đổi thời gian và lịch trình cũng có thể làm thay đổi nhịp sinh học. Khi chúng ta thay đổi múi giờ hoặc đi qua các múi giờ khác nhau, cơ thể cần thời gian để thích nghi với nhịp sinh học mới. Điều này có thể gây ra hiện tượng “jet lag” và làm mất đi sự đồng bộ hóa của cơ thể, dẫn đến khó ngủ.

Các yếu tố tâm lý như căng thẳng, lo lắng, và áp lực cũng có thể ảnh hưởng đến nhịp sinh học. Khi chúng ta đối mặt với các vấn đề tâm lý, cơ thể có thể sản xuất các hormone căng thẳng như cortisol, ảnh hưởng đến quá trình thư giãn và giấc ngủ.

Sử dụng các loại thuốc gây mất ngủ

Sử dụng các loại thuốc gây mất ngủ có thể dẫn đến khó ngủ hoặc rối loạn giấc ngủ. Có nhiều loại thuốc có tác dụng kích thích hoặc ảnh hưởng đến hệ thống thần kinh trung ương, gây ảnh hưởng đến quá trình ngủ. Dưới đây là một số thông tin về việc sử dụng thuốc gây mất ngủ và tác động của chúng lên giấc ngủ:

• Thuốc kích thích: Các loại thuốc như thuốc giảm cân, thuốc chống trầm cảm hoặc thuốc cần thiết để hỗ trợ quá trình chăm sóc sức khỏe có thể chứa các chất kích thích như caffein hoặc amphetamin. Những chất này có thể làm tăng sự tỉnh táo và làm mất cảm giác buồn ngủ.
• Thuốc chống dị ứng hoặc cảm lạnh: Một số loại thuốc chống dị ứng hoặc cảm lạnh chứa các chất chống histamine có tác dụng kích thích hệ thống thần kinh và gây ra tình trạng tỉnh táo. Việc sử dụng chúng vào ban đêm có thể làm giảm khả năng ngủ và gây khó khăn trong việc đạt được giấc ngủ sâu.
• Thuốc an thần: Mặc dù các loại thuốc an thần có thể giúp thư giãn và giảm căng thẳng, việc sử dụng chúng quá thường xuyên hoặc lâu dài có thể dẫn đến sự phụ thuộc và rối loạn giấc ngủ. Khi ngừng sử dụng thuốc này, người dùng có thể gặp khó khăn trong việc ngủ và trải qua các triệu chứng cai thuốc.
• Thuốc gây kích thích thần kinh: Một số thuốc được sử dụng để điều trị bệnh như rối loạn tăng động (ADHD) có thể có tác dụng kích thích và làm mất giấc ngủ. Việc sử dụng chúng vào buổi chiều hoặc tối có thể gây khó ngủ và làm giảm hiệu quả của giấc ngủ.

Bị bệnh rối loạn giấc ngủ

Bị bệnh rối loạn giấc ngủ có thể dẫn đến khó ngủ và ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống hàng ngày. Rối loạn giấc ngủ là một loại tình trạng khi quá trình ngủ bị ảnh hưởng bởi các vấn đề như khó ngủ, thức dậy nhiều lần trong đêm, hay mất ngủ liên tục.

Có nhiều loại rối loạn giấc ngủ khác nhau, bao gồm:

• Rối loạn mất ngủ: Đây là trạng thái khi mất khả năng ngủ đủ và sâu đối với một khoảng thời gian kéo dài. Người bị mất ngủ thường gặp khó khăn trong việc đạt được giấc ngủ ban đêm, cảm thấy mệt mỏi và không tươi tắn vào ban ngày.
• Rối loạn giấc ngủ do tác động: Điều này xảy ra khi môi trường ngủ bị ảnh hưởng bởi các yếu tố xung quanh như tiếng ồn, ánh sáng hoặc nhiệt độ không phù hợp. Các yếu tố tâm lý như stress, lo lắng hay căng thẳng cũng có thể gây ra rối loạn giấc ngủ do tình huống.
• Rối loạn giấc ngủ kéo dài: Một số người gặp phải khó khăn trong việc duy trì giấc ngủ liên tục suốt đêm. Họ có thể thức dậy nhiều lần trong đêm, mất ngủ lâu và không thể trở lại giấc ngủ.
• Rối loạn giấc ngủ (REM): REM là giai đoạn của giấc ngủ mà chúng ta mơ thấy nhiều nhất. Rối loạn giấc ngủ REM là khi REM xảy ra quá sớm, quá muộn hoặc bị gián đoạn. Điều này có thể dẫn đến giấc ngủ không thỏa đáng và mệt mỏi khi thức dậy.

Do tuổi tác

Tuổi tác có thể gây ra vấn đề khó ngủ hoặc rối loạn giấc ngủ. Khi chúng ta lớn tuổi, có một số thay đổi tự nhiên xảy ra trong cơ thể và hệ thống giấc ngủ. Dưới đây là một số yếu tố liên quan đến tuổi tác và khó ngủ:

• Giảm sản xuất melatonin: Melatonin là hormone tự nhiên giúp điều chỉnh chu kỳ giấc ngủ-về tỉnh. Khi chúng ta lớn tuổi, tuyến tùng trong não có thể giảm sản xuất melatonin, dẫn đến khó khăn trong việc ngủ và duy trì giấc ngủ sâu.
• Giấc ngủ ngắn hơn: Người lớn tuổi thường có xu hướng có giấc ngủ ngắn hơn so với người trẻ. Họ có thể thức dậy sớm hơn buổi sáng hoặc có giấc ngủ gián đoạn trong đêm. Điều này có thể gây khó khăn trong việc đạt được giấc ngủ đủ và chất lượng.

Sử dụng nhiều chất kích thích

Sử dụng nhiều chất kích thích có thể là một nguyên nhân gây mất ngủ. Các chất kích thích như cafein, nicotine, và các loại thuốc kích thích có thể ảnh hưởng đến hệ thống thần kinh và gây khó khăn trong việc thư giãn và chuẩn bị cho giấc ngủ. Dưới đây là một số thông tin về việc sử dụng chất kích thích và tác động của chúng lên giấc ngủ:

• Cafein: Cafein là một chất kích thích thường được tìm thấy trong cà phê, trà, nước ngọt có ga và một số loại đồ uống khác. Cafein có khả năng kích thích hệ thần kinh trung ương, tăng cường sự tỉnh táo và giảm cảm giác buồn ngủ. Việc tiêu thụ cafein trong quá trình chiều hoặc muộn trong ngày có thể gây khó ngủ và làm giảm chất lượng giấc ngủ.
• Nicotine: Nicotine là một chất kích thích chính trong thuốc lá và các sản phẩm liên quan. Nicotine có tác động kích thích đến hệ thần kinh trung ương, làm tăng nhịp tim, tăng cường sự tỉnh táo và làm mất cảm giác buồn ngủ. Hút thuốc lá hoặc tiếp xúc với nicotine trước khi đi ngủ có thể gây khó ngủ và làm giảm chất lượng giấc ngủ.
• Chất kích thích: Các loại thuốc kích thích như thuốc giảm cân, thuốc chống trầm cảm hoặc thuốc được sử dụng có thể chứa các chất kích thích như amphetamin. Những chất này có tác dụng kích thích hệ thần kinh trung ương và gây ảnh hưởng đến quá trình ngủ. Việc sử dụng chúng quá muộn trong ngày có thể gây khó ngủ và làm giảm hiệu quả của giấc ngủ.

Một số biện pháp giúp người lớn tuổi ngủ ngon hơn

Giảm lo âu, căng thẳng

Để cải thiện mất ngủ, giảm lo âu và căng thẳng là một biện pháp quan trọng. Lo âu và căng thẳng có thể là nguyên nhân trực tiếp gây khó ngủ và làm giảm chất lượng giấc ngủ. Dưới đây là một số biện pháp giúp giảm lo âu và căng thẳng để cải thiện giấc ngủ:

• Thực hiện kỹ thuật thư giãn: Học và thực hành các kỹ thuật thư giãn như yoga, thiền định, hít thở sâu, hoặc các phương pháp thư giãn cơ thể như massage. Các kỹ thuật này giúp giảm căng thẳng, làm dịu tâm trạng và tạo điều kiện thuận lợi cho giấc ngủ.
• Quản lý stress: Xác định nguồn gốc của stress và áp lực trong cuộc sống và tìm cách quản lý chúng. Điều chỉnh lịch trình, ưu tiên công việc, và học cách giải tỏa stress thông qua các hoạt động giảm stress như tập thể dục, gặp gỡ bạn bè, tham gia hoạt động thú vị hoặc thư giãn.
• Tạo môi trường ngủ thoải mái: Tạo một môi trường ngủ yên tĩnh, mát mẻ và thoải mái. Sử dụng ánh sáng yếu, rèm cửa dày hoặc tai nghe chống ồn để cách ly tiếng ồn bên ngoài. Đảm bảo nhiệt độ phòng phù hợp và đồ ngủ thoải mái.
• Tập thể dục đều đặn: Tập thể dục có thể giảm lo âu và căng thẳng, cải thiện tâm trạng và giúp quá trình ngủ tự nhiên hơn. Tuy nhiên, hãy tránh tập thể dục quá muộn trong ngày, vì chúng có thể làm tăng sự tỉnh táo và gây khó ngủ.
• Điều chỉnh thói quen ngủ: Thực hiện các thói quen ngủ lành mạnh như duy trì cùng một lịch trình ngủ hàng ngày, tránh sử dụng thiết bị điện tử trước khi đi ngủ, và tạo một quá trình lâm sàng trước giờ ngủ bằng cách đọc sách, nghe nhạc thư giãn.

Sử dụng thực phẩm chức năng hỗ trợ ngủ ngon

Sử dụng thực phẩm chức năng cũng là một cách hiệu quả để giúp người lớn tuổi có thể ngủ ngon hơn. Một số sản phẩm có các thành phần từ thảo mộc tự nhiên giúp giải tỏa căng thẳng, từ đó mà bạn sẽ nhanh đi vào giấc ngủ sâu hơn.

Tuy nhiên, trên thị trường có nhiều loại thực phẩm chức năng khác nhau, đồng thời có vô số địa điểm bán online và cửa hàng. Nếu như bạn cần mua các loại thực phẩm chức năng hỗ trợ mất ngủ thì hãy liên hệ ngay với Yên Tâm Shop nhé. Chúng tôi chuyên cung cấp các loại thực phẩm chức năng chính hãng và công dụng tuyệt vời.

Tập Yoga, thiền định

Tập yoga và thiền định có thể giúp cải thiện giấc ngủ và giúp bạn có một giấc ngủ ngon hơn. Dưới đây là một số lí do tại sao tập yoga và thiền định có thể ảnh hưởng tích cực đến giấc ngủ của bạn:

• Giảm căng thẳng và lo âu: Yoga và thiền định có thể giúp giảm căng thẳng và lo âu trong tâm trạng của bạn. Các tư thế yoga kết hợp với hơi thở sâu và thiền định giúp cơ thể và tâm trí thư giãn, giảm stress và lo lắng, tạo điều kiện thuận lợi cho giấc ngủ.
• Tinh thần thoải mái: Các bài tập yoga và thiền định tập trung vào việc tạo ra một trạng thái tinh thần thư giãn và tĩnh lặng. Qua việc tập trung vào hơi thở và sự chú tâm vào hiện tại, bạn có thể tạo ra một trạng thái tâm trí yên tĩnh và sẵn sàng cho giấc ngủ.
• Cải thiện linh hoạt cơ bắp: Yoga bao gồm các động tác và tư thế linh hoạt, giúp tăng cường sự thoải mái trong cơ thể. Khi cơ thể cảm thấy thoải mái và không gặp khó khăn trong việc điều chỉnh tư thế ngủ, bạn có thể dễ dàng tìm được vị trí thoải mái nhất để ngủ.
• Cải thiện hệ thần kinh: Tập yoga và thiền định có thể ảnh hưởng đến hệ thống thần kinh và cân bằng hoạt động giữa hệ thống thần kinh giao cảm và hệ thống thần kinh tư duy. Khi hệ thống thần kinh được cân bằng, bạn có thể dễ dàng chuyển từ trạng thái tỉnh táo sang trạng thái thư giãn và chuẩn bị cho giấc ngủ.

Một số câu hỏi thường gặp

Lời kết

Trong cuộc sống ngày nay, việc giữ cho giấc ngủ của người lớn tuổi lành là rất quan trọng. Hiểu rõ về các nguyên nhân gây mất ngủ trong nhóm tuổi này có thể giúp chúng ta tìm ra các biện pháp phòng ngừa và điều trị hiệu quả hơn. Tuy mất ngủ có thể là một vấn đề thách thức, nhưng với sự hiểu biết và quan tâm đúng mức, chúng ta có thể nâng cao chất lượng giấc ngủ và giữ trạng thái tinh thần tốt cho người lớn tuổi.

Có thể bạn quan tâm: Mệt mỏi chán ăn là bệnh gì? 8 nguyên nhân chính gây nên tình trạng mệt mỏi chán ăn

yentamshop.com August 30, 2023